Od 2019 r. w całej Polsce obowiązuje zasada segregacji odpadów do 5 pojemników. Na reszcie segregacja śmieci w Warszawie, Krakowie i Trójmieście odbywa się w ten sam sposób! Niestety wciąż zdarza się nam zastanawiać do jakiego pojemnika powinno się wrzucić dany odpad. Poniżej ściągawka jak prawidłowo segregować odpady i jakich błędów unikać.

Myślałam kiedyś, że ręczniki papierowe można wrzucać do makulatury, podobnie jak paragony. Zdarzyło mi się też wyrzucić zbite naczynie do pojemnika na szkło. Nie miało to nic wspólnego z prawidłowym recyklingiem, ale było częstym błędem, który popełnia wielu Polaków chcących dbać o środowisko. Krótki poradnik pomoże Wam uniknąć takich błędów w przyszłości. Zgodnie z obowiązującymi w 2020 r. zasadami segregacji śmieci odpady dzielimy na 5 frakcji. We wszystkich miastach zalecenia powinny być takie same, jednak przygotowując to zestawienie posiłkuję się instrukcjami dotyczącymi segregacji przygotowanymi przez Miasto Stołeczne Warszawa.

 Jakich odpadów NIE wrzucamy do niebieskiego pojemnika na papier?

W teorii wszystko jest proste. Do niebieskiego pojemnika trafia makulatura. Jednak nie każdy „papierek” powinien trafić do tego kontenera.

Nie każdy papier nadaje się recyklingu

Podstawowym celem segregacji jest wyselekcjonowanie tych odpadów, które nadają się do recyklingu, od tych, które nie mają potencjalnej wartości. Mimo, że biała kartka papieru może być przetworzona nawet 5-7 razy, nie każdy odpad papierowy jaki produkujemy w naszych gospodarstwach domowych nadaje się do ponownego przetworzenia. Takich papierów NIE wrzucamy do niebieskiego pojemnika, a do kontenera na odpady zmieszane. Są to:

⊗ ręczniki papierowe, chusteczki jednorazowe i papier toaletowy (nawet jeżeli są całkowicie suche i nie zbrudzone).

Mimo, że ręczniki nazywają się „papierowe”, to prawdziwego papieru – czyli włókien celulozowych praktycznie tam nie ma, podobnie jest z papierem toaletowym i chusteczkami. Włókna celulozowe w tych produktach są już tak krótkie, że niemożliwe jest ich ponowne wykorzystanie w nowym produkcie. Oprócz tego, zabrudzone chusteczki i ręczniki mogą zawierać fragmenty materiału biologicznego. Chusteczki, ręczniki papierowe, papier toaletowy, a także jednorazowe serwetki wrzucamy do kosza na odpady zmieszane.

⊗ paragony i papier termiczny;

Papier papierowi nierówny. Mimo, że paragony sklepowe wyglądem nie wzbudzają naszych podejrzeń to zamiast do niebieskiego pojemnika powinny trafić do ZMIESZANYCH.  Substancja umożliwiająca drukowanie na paragonach nie pozwala na odzysk materiału. Dodatkowo drobne kawałki papieru (nawet, gdy jest on dobrej jakości), często są zbyt lekkie i zbyt małe, aby przejść przez proces wstępnej selekcji w zakładach lub papierniach.

⊗ tłustego papieru np. po maśle, margarynie, twarogach;

Tłuszcz jest wrogiem recyklingu. Zatłuszczony karton po pizzy nie nadaje się do przetworzenia, mimo, że tektura z której został zrobiony jest dobrej jakości. Papierowe talerzyki po jedzeniu, zachlapane kartki, czy rysunki wykonane kredkami świecowymi lub pastelami powinny trafić do pojemnika na opady zmieszane.

⊗ papierowe kubeczki po napojach i opakowania po jedzeniu np. frytkach;

Na pierwszy rzut oka myślimy, że papierowy kubeczek jest lepszy niż ten plastikowy- ale niestety, nie nadaje się on do kosza na odpady segregowane. Nie chodzi tylko o zabrudzenie, ale przede wszystkim o cieniutką warstewkę polietylenu, dzięki której nasz napój nie przesiąka przez papier. Nie jest to już więc opakowanie papierowe, a wielomateriałowe.

Papier wrzucany do niebieskiego pojemnika powinien być suchy i czysty. Do tego kontenera możemy wrzucić:

√ notatki, zeszyty, kartki z notesów;

√ ulotki, foldery reklamowe;

√ torebki papierowe;

√ kartony i tekturę;

√ rysunki (wykonane farbami wodnymi, kredkami ołówkowymi, długopisami);

√  papierowe opakowania po produktach spożywczych np. mące, kaszach.

 Jakich odpadów NIE wrzucamy do żółtego pojemnika na metal i tworzywa sztuczne?

Według systemu segregacji obowiązującego w 2020 r. do żółtego pojemnika wrzucamy zarówno odpady metalowe jak i wszystko to co potocznie nazywamy „plastikiem”. Co jednak nie powinno tu trafić?

Brudny, tłusty plastik

To mogłaby być nazwa zespołu rockowego, a jest, w wielki skrócie, tym co nie powinno trafiać do żółtego pojemnika na odpady segregowane. Tak jak w przypadku papieru- tłuszcz jest wrogiem recyklingu. Wyczyszczenie tłustej powierzchni za pomocą wody, a nawet niektórych środków czystości nie jest proste. Tłusty osad nie poddaje się tak łatwo. Dlatego też, zanieczyszczone olejem plastiki nie powinny trafiać do kontenerów z odpadami przeznaczonymi do recyklingu. Reszta znajdującego się na dnie oleju może zabrudzić kolejne opakowania, przez co to trzeba będzie włożyć zdecydowanie więcej wysiłku, czasu oraz wody i detergentów do oczyszczenia frakcji. Zatłuszczone opakowania należy wrzucać do zmieszanych. Nie dajcie się zwieźć opinią producentów, nawet jeśli materiał, którego użyli do wyprodukowania swoich opakowań nadaje się do recyklingu, to często traci on możliwość dalszego przetworzenia po zetknięci z produktem np. plastikowe opakowania na gotowe obiady, które można odgrzać w mikrofalówce.

Do żółtego pojemnika na metale i tworzywa sztuczne nie wrzucamy:

⊗ butelek po olejach (także tych spożywczych);

⊗ tłustych opakowań plastikowych (np. pojemników na wynos, opakowań garmażeryjnych);

⊗  butelek i pojemników plastikowych z zawartością.

Frakcja tworzyw sztucznych i metali była kiedyś segregowana łącznie z papierem pod nazwą: odpady segregowane suche. Mimo, że (na całe szczęście!) teraz zbiera się je osobno: zasada pozostała ta sama. Do pojemnika na plastiki i metale NIE wrzucamy opakowań z zawartością. Jeśli po zjedzeniu jogurtu na ściankach pozostanie nam niewielka ilośc produktu, to nie ma z tym problemu- nie musimy marnować wody, żeby myć odpady! Jednak nigdy nie wyrzucajmy pełnych lub prawie pełnych opakowań do kontenera na odpady segregowane. W ten sposób możemy zanieczyścić znajdujące się tam odpady i sprawić, że nie będą się już nadawały do przetworzenia.

Opakowania i przedmioty wykonane z metalu, których NIE można wrzucić do pojemnika na odpady segregowane:

Opakowania wykonane z metalu nie są tak częste w naszych domach jak te wykonane z plastiku (choć przy rozwijającym się trendzie „zero waste” to cały czas się zmienia), mamy więc z nimi dużo mniej problemów. Mimo to jest kilka odpadów produkowanych w gospodarstwach domowych, które nie powinny trafić do naszego żółtego kosza:

⊗ opakowania po aerozolach (np. dezodorantach, lakierach do włosów);

Jest to pojemnik „pod ciśnieniem” przez to może być niebezpieczny i należy oddać go do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) lub specjalnie wyzaczonych w gminach miejscach zbiórek odpadów  tzn. Mobilnych PSZOKów.

⊗ metalowych puszek po farbie, środkach chemicznych i lakierach;

⊗ sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

⊗ baterii i akumulatorów.

Jakie odpady POWINNY trafić do żółtego pojemnika na metal i tworzywa sztuczne?

Plastiki:

√  puste i zgniecione butelki po napojach (np. typu PET)

√ opakowania po kosmetykach i środkach czystości: buteleczki, pudełka plastikowe po szamponach, odżywkach, balsamach, kosmetykach kolorowych, tusze do rzęso itd;

√opakowania po żywności (np. po jogurtach, serkach, kefirach, margarynach);

√ folie i torebki z tworzyw sztucznych;

√ kartonowe opakowania na mleko, soki (tzn. tetrapaki).

Metale:

√ puszki po napojach, konserwach (także te po tłustych produktach);

√ metalowe opakowania po kosmetykach np. mydłach, balsamach.

√wieczka od słoików;

√ drobny złom  (np. zabawki, metalowe nożyczki, kapsle);

Do zielonego pojemnika na szkło wrzucamy tylko szkło opakowaniowe np. butelki i słoiki. Co NIE powinno do niego trafić?

Mimo, że szkło opakowaniowe i przemysłowe czyli np. takie z którego produkuje się naczynia (szklanki) czy szyby na pozór niczym się nie różnią nie powinno się ich mieszać w pojemniku na odpady segregowane. Różnica, której nie widać gołym okiem to temperatura topnienia. Zmieszanie tych dwóch rodzajów szkła sprawia, że nie mogą one trafić do huty, a tym samym stać się nowym produktem. To wielka strata, bo przy odpowiedniej segregacji szkło można poddawać recyklingu nieskończoną ilość razy. Co NIE powinno znaleźć się w zielonym kontenerze?

⊗ żarówki, świetlówki;

⊗ naczynia żaroodporne;

⊗ szyby;

⊗ okulary;

⊗ lapy, reflektory;

⊗ szklanki, szklane naczynia;

⊗ ceramika, porcelana, talerze;

⊗ opakowań szklanych po olejach przemysłowych i farbach;

⊗ lustra.

Po wyeliminowaniu wszystkich „niepożądanych odpadów” to co powinniśmy wrzucać do pojemnika na szkło wydaje się proste. Na wszelki wypadek, lista dozwolonych w tym pojemników odpadów poniżej. Do kontenera na szkło wrzucamy:

√butelki szklane;

Dowolnego koloru i wielkości. Nie trzeba ich wcześniej myć. Opakowania po tłuszczach np. butelka po oliwie, oleju równiez MOŻNA wrzucać do zielonego kontenera.

√słoiki;

√opakowania po kosmetykach np. balsamach, szamponach, olejkach;

√flakony po perfumach (nie trzeba oddzielać szkła od metalowych elementów buteleczki).

Śmieci bio. Co tak naprawdę możemy wrzucać brązowego pojemnika na odpady komunalne?

Segregacja na papier, metal, plastik i szkło działa w Polsce lepiej lub gorzej od kilku lat. Dzielenie odpadów także na frakcje bio to zupełna nowość dla wielu mieszkańców osiedli. Zacznijmy o tego czego NIE należy wrzucać do brązowego pojemnika:

⊗ odpadów zielony  z ogródków przydomowych np. skoszonej trawy, liści;

⊗ ziemi, kamieni;

⊗ mięsa, kości, tłuszczów zwierzęcych;

⊗ odpadów spożywczych pochodzenia zwierzęcego np. nabiału, jajek;

⊗ olejów;

⊗ odpadów pochodzenia zwierzęcego;

⊗ odchodów zwierzęcych;

⊗ biologicznych odpadów ludzkich oraz produktów higieny osobistej.

Eliminacja z kosza na odpady bio resztek pochodzenia zwierzęcego: mięsa i nabiału sprawia, że mało w którym domu resztki z obiadu będą mogły trafić do tego pojemnika. Nie jesteśmy krajem, w którym króluje dieta wegańska. Raczej smażymy na maśle i dodajemy jajka do naszych placków i sałatek. Niestety takie resztki będą musiały wylądować w czarnym kontenerze na odpady zmieszane.

Do brązowego pojemnika na odpady bio wrzucamy śmieci pochodzenia roślinnego!

Są oczywiście od tej reguły są wyjątki (do znalezienia poniżej), ale zapamiętanie takiego stwierdzenia jest najłatwiejsze i pozwoli na najlepszą segregację. Pamiętajmy także, że pojemnik na bio to nie domowy kompostownik! Tam zasady są inne i nie wszystko co jest „biodegradowalne” na naszym podwórku może być takie według zasad segregacji odpadów komunalnych. Do pojemnika na bio wrzucamy:

√  obierki z warzyw i owoców;
zepsute i spleśniałe owoce i warzywa;

√ resztki z posiłków (bez mięsa i białka);

√ skorupki od jajek;

√ skorupy orzechów, pestki;

√ pieczywo, także to spleśniałe;

√  kwiaty cięte i roślinny doniczkowe (bez ziemi!)

 

Do ostatniego, CZARNEGO kontenera na odpady zmieszane wyrzucamy to co NIE powinno znaleźć się w pozostałych pojemnikach i nie musi być oddane do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (tzn. PSZOKów).

Do pojemnika na odpady zmieszane (czyli takie, które nie podlegają segregacji) wrzucamy tłuste papiery, pojemniki po daniach na wynos (np. brudny styropian), artykuły higieniczne, ale też np. mięso i odpadki spożywcze pochodzenia zwierzęcego, które nie mogą trafić do pojemnika na bioodpady. Do pojemnika na odpady zmieszane wrzucamy:

√ podpaski, pampersy, waciki kosmetyczne, patyczki higieniczne;

√ wszelkie rodzaju gumy i elementy gumowe (taką do żucia także 😉 );

√ zatłuszczone opakowania plastikowe;

√ potłuczone szyby, talerze, porcelanę, lustra (można ja oddać także do PSZOKu!);

√ mięso i odpady pochodzenia zwierzęcego;

√ z kuwety dla kota, trociny z terrariów dla gryzoni i gadów itd.;

Odpady gabarytowe i zielone

Kolejne dwie kategorie odpadów segregowanych, o których mówi się zdecydowanie mniej to: odpady gabarytowe i zielone.
Odpady gabarytowe to najczęściej meble, których chcemy pozbyć się z domu. Na osiedlach znajdują się miejsca przeznaczone na składanie tego typu odpadów. W domkach jednorodzinnych najcześciej wyznacza się dzień odbioru tego typu odpadów. Należy pamiętać, że NIE zaliczają się do nich odpady elektroniczne i elektryczne np. stary telewizor czy lodówka.

Odpady zielone są odbierane od marca do listopada (z osiedli domków jednorodzinnych). Są to: liście, skoszona trawa, gałęzie i inne odpady jakie mogą pojawić się podczas pielęgnacji przydomowych ogródków.

Odpady, które nie kwalifikują się w żadnej z powyższych kategorii powinny trafić do PSZOKu lub zostać oddane w trakcie specjalnych zbiórek. Są to m.in.:

√ opony;

√ odpady niebezpieczne (środki ochrony roślin, lakiery, rozpuszczalniki, farby, oleje oraz opakowania po nich);

√ odpady olejów w tym także zużyty olej spożywczy;

√ baterie i akumulatory;

√ leki (można je także oddać do apteki);

√ odpady z domowych remontów;

√ sprzęt elektroniczny i elektryczny;

√ ceramikę, lustra;

√ żarówki, świetlówki, reflektory.

Więcej informacji o PSZOKach oraz mobilnych punktach odbioru odpadów w Warszawie można przeczytać w tym poście.

Wciąż macie wątpliwości, gdzie wyrzucić konkretny odpad?

Jeśli tak, polecam Wam zabawę z wyszukiwarką segregujna5 przygotowaną Miasta Warszawa. Mimo, że została przygotowana z myślą o stolicy, spokojnie może jej używać mieszkaniec dowolnego miasta w Polsce. W wyszukiwarkę możemy wpisać dowolny śmieć np. papierek po maśle, końcówki szparagów czy chusteczki nawilżające, a w odpowiedzi otrzymamy nazwę kontenera do którego powinniśmy wrzucić nasz odpad. Wyszukiwarka jest również cały czas poddawana usprawnieniom: możemy zgłosić prośbę o dodanie odpadu, którego w niej nie ma lub zgłosić błąd, jeśli uważamy, że coś jest źle zakwalifikowane.

Mam nadzieję, że zarówno przygotowany przeze mnie wpis jak i wyszukiwarka pozwolą Wam na jeszcze lepszą segergację!

Pamiętajcie, że prawidłowa segregacja to tylko ta ZGODNA z ZASADAMI.